Tabletka 72h po e‑recepta

Tabletka 72h po e‑recepta to najczęściej poszukiwany sposób na szybkie i skuteczne zabezpieczenie się po ryzykownym stosunku: pękniętej prezerwatywie, pominięciu tabletki antykoncepcyjnej, współżyciu bez zabezpieczenia lub w sytuacji przemocy seksualnej. Coraz więcej pacjentek wybiera receptę online na tabletkę dzień po, bo pozwala oszczędzić czas i działać wtedy, kiedy liczy się każda godzina. Poniżej znajdziesz kompletny przewodnik: jak działa antykoncepcja awaryjna, czym różnią się Escapelle i EllaOne, jak uzyskać e‑receptę, kiedy lek może być mniej skuteczny, a kiedy niewskazany.

Jak działa antykoncepcja awaryjna – mechanizm w pigułce

„Tabletka dzień po” to nie jest wczesnoporonna pigułka. Działa przed zapłodnieniem lub przed zagnieżdżeniem zapłodnionej komórki, przede wszystkim poprzez:

• opóźnienie lub hamowanie owulacji – brak uwolnienia komórki jajowej oznacza brak zapłodnienia,
• wpływ na śluz szyjkowy i transport plemników – utrudniony kontakt gamet,
• modyfikację endometrium – warunki mniej sprzyjające implantacji.

Efekt zależy od momentu cyklu. Największą skuteczność obserwuje się, gdy lek zostanie przyjęty jak najszybciej po stosunku – najlepiej w ciągu pierwszych 12–24 godzin. Z każdą kolejną dobą szanse spadają, ale wciąż warto działać w dopuszczonym okienku czasowym.

Levonorgestrel vs uliprystal – kluczowe różnice

W Polsce dostępne są dwie cząsteczki w antykoncepcji awaryjnej, obie wymagają recepty:

• Levonorgestrel (Escapelle) – pojedyncza tabletka; okno do 72 godzin od stosunku. Najlepiej przyjąć do 12 godzin. Może być mniej skuteczny blisko owulacji.
• Octan uliprystalu (EllaOne) – pojedyncza tabletka; okno do 120 godzin (5 dób). Działa także bliżej owulacji, ale nie łączyć go z progestagenami przez kilka dni (mogą osłabić efekt).

Oba leki stosuje się jednorazowo. Jeśli w ciągu 3 godzin wystąpią wymioty, zazwyczaj zaleca się przyjęcie kolejnej tabletki (po konsultacji). Antykoncepcja awaryjna nie zastępuje regularnych metod – to „koło ratunkowe” w wyjątkowych sytuacjach.

Kiedy sięgnąć po „tabletkę po” i jak ocenić ryzyko?

Rozważ antykoncepcję awaryjną, gdy:

• doszło do pęknięcia, zsunięcia lub niewłaściwego użycia prezerwatywy,
• pominęłaś pigułkę antykoncepcyjną lub przyjęłaś ją zbyt późno,
• wystąpiły wymioty/biegunka po tabletce antykoncepcyjnej,
• odbył się stosunek bez zabezpieczenia,
• doszło do przemocy seksualnej (tu równolegle potrzebna jest pomoc medyczna i wsparcie psychologiczne).

Niezależnie od sytuacji obowiązuje zasada: im szybciej, tym lepiej. W razie wątpliwości co do dnia cyklu i okna płodności – skonsultuj się z lekarzem w ramach recepty online; lekarz pomoże dobrać właściwy preparat i poinformuje o dalszych krokach.

Skuteczność w czasie i czynniki, które mogą ją obniżać

Skuteczność a czas podania

Najwyższą skuteczność uzyskuje się przy przyjęciu w pierwszych godzinach. Levonorgestrel działa optymalnie do 72 h, uliprystal – do 120 h. Po przekroczeniu okna czasowego leki nie są zalecane, ponieważ efekt ochronny staje się niepewny.

Masa ciała/BMI

U części pacjentek o wyższym BMI skuteczność levonorgestrelu może być niższa. W takiej sytuacji lekarz bywa skłonny rekomendować uliprystal. Każdy przypadek ocenia się indywidualnie – w receptach online ginekolog uwzględnia również masę ciała, choroby współistniejące i przyjmowane leki.

Interakcje lekowe

Induktory enzymów wątrobowych (niektóre leki przeciwpadaczkowe, ryfampicyna, dziurawiec) mogą zmniejszać skuteczność obu preparatów. Jeśli stosujesz progestageny (np. zwykłą antykoncepcję hormonalną) i przyjmiesz uliprystal, odczekaj kilka dni przed powrotem do tabletek – równoległe stosowanie może osłabić działanie awaryjne. Informuj lekarza o wszystkich lekach i suplementach.

Jak uzyskać tabletkę 72h po – e‑recepta online krok po kroku

1. Wybierz konsultację: teleporada, wideowizyta lub formularz medyczny. W treści zgłoszenia podaj datę/godzinę współżycia, orientacyjny dzień cyklu, wagę, leki i ewentualne przeciwwskazania.
2. Wywiad i kwalifikacja: lekarz zada pytania o cykl, choroby, karmienie piersią, możliwe interakcje. Celem jest szybkie dobranie Escapelle lub EllaOne.
3. E‑recepta: po kwalifikacji otrzymujesz 4‑cyfrowy kod SMS‑em i/lub kod QR. Dokument trafia też do Internetowego Konta Pacjenta.
4. Realizacja: w aptece podaj kod + PESEL. Jeśli danej wersji leku nie ma, farmaceuta zaproponuje równoważnik zgodny z receptą.
5. Kontynuacja: po przyjęciu leku obserwuj samopoczucie; rozważ dobór regularnej metody antykoncepcji z ginekologiem (minipigułka, wkładka, krążek, plaster, prezerwatywy).

Recepta online na tabletkę dzień po przyspiesza całą ścieżkę – oszczędza dojazdy i pozwala zadziałać w optymalnym oknie czasu.

Jakie leki 72h po można kupić w polskich aptekach?

Obecnie dostępne są dwa preparaty na receptę:

• Escapelle (levonorgestrel) – pojedyncza tabletka, wskazana do 72 h po stosunku. Mechanizm: opóźnia/hamuje owulację i modyfikuje śluz szyjkowy. Najlepsza skuteczność przyjęta w ciągu 12 h.
• EllaOne (uliprystal) – pojedyncza tabletka, można przyjąć do 120 h (5 dób). Mechanizm: selektywny modulator receptorów progesteronowych; skuteczny bliżej owulacji niż levonorgestrel.

Wybór leku zależy od czasu, jaki minął od współżycia, dnia cyklu, masy ciała, stosowanych leków i indywidualnych przeciwwskazań.

Przeciwwskazania i sytuacje wymagające ostrożności

• Stwierdzona ciąża – antykoncepcja awaryjna nie jest przeznaczona do przerywania ciąży i nie jest w niej skuteczna.
• Ciężkie choroby wątroby – mogą ograniczać możliwość zastosowania leku (decyduje lekarz).
• Astma leczona glikokortykosteroidami – potencjalna interakcja z uliprystalem (konsultacja konieczna).
• Jednoczesne stosowanie induktorów CYP3A4 – ryzyko obniżonej skuteczności; lekarz dobiera alternatywę.
• Krwawienia z dróg rodnych o niejasnej przyczynie – najpierw diagnostyka ginekologiczna.

Karmienie piersią

Przy levonorgestrelu większość zaleceń dopuszcza karmienie (niektórzy zalecają odczekać kilka godzin przed kolejnym karmieniem). Przy ulipristalu często rekomenduje się przerwę w karmieniu do 7 dni – o czasie i sposobie odciągania/utylizacji mleka decyduje lekarz zgodnie z aktualną ulotką.

Skutki uboczne i co zrobić po przyjęciu tabletki

Możliwe działania niepożądane: nudności, wymioty, ból brzucha, zawroty głowy, tkliwość piersi, plamienia lub przesunięcie miesiączki. Objawy zwykle ustępują samoistnie. Zgłoś się do lekarza, gdy wystąpi silny ból podbrzusza (ryzyko ciąży ektopowej), długotrwałe, obfite krwawienie lub brak miesiączki ponad 7 dni od spodziewanego terminu – wskazana jest kontrola testem ciążowym lub wizyta u ginekologa.

Najczęstsze mity i błędy

• „Tabletka po przerywa ciążę”. Nie – działa, zanim dojdzie do zagnieżdżenia; nie jest środkiem poronnym.
• „Skoro wzięłam tabletkę, mogę zrezygnować z antykoncepcji”. To rozwiązanie awaryjne, nie regularna metoda.
• „Po ulipristalu od razu wracam do tabletek antykoncepcyjnych”. Progestageny mogą osłabić działanie ulipristalu – lekarz poda, kiedy bezpiecznie wrócić do antykoncepcji hormonalnej i jakie zabezpieczenie dodatkowe stosować.
• „Skoro minęło 4–5 dni, nic nie zrobię”. Ulipristal działa do 120 h – jeśli okno wciąż trwa, skontaktuj się z lekarzem.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

1. Czy „tabletka 72h po” wymaga recepty?

   Tak. W Polsce antykoncepcja awaryjna jest wydawana wyłącznie na receptę – wygodnie uzyskasz e‑receptę po krótkiej kwalifikacji online u ginekologa.

2. Czym różni się Escapelle od EllaOne?

   Escapelle zawiera levonorgestrel (okno do 72 h), EllaOne – ulipristal (okno do 120 h, skuteczniejszy bliżej owulacji). Oba przyjmuje się jednorazowo.

3. Jak szybko po stosunku powinnam przyjąć tabletkę?

   Najlepiej natychmiast, idealnie w ciągu 12–24 h. Im szybciej, tym większa skuteczność.

4. Co, jeśli wymiotuję po tabletce?

   Jeśli wymioty wystąpiły w ciągu 3 godzin, skontaktuj się z lekarzem – najczęściej trzeba przyjąć kolejną tabletkę.

5. Czy „tabletka po” działa po owulacji?

   Najlepiej działa przed owulacją. Ulipristal może opóźnić lub zahamować owulację nawet blisko jej wystąpienia, ale po zakończonej owulacji skuteczność spada.

6. Czy po ulipristalu mogę od razu brać zwykłe tabletki antykoncepcyjne?

   Zwykle zaleca się kilkudniową przerwę – progestageny mogą osłabić działanie ulipristalu. Ustal dokładne ramy z lekarzem i stosuj dodatkowe zabezpieczenie w tym czasie.

7. Czy leki na padaczkę lub dziurawiec zmniejszą skuteczność?

   Tak, niektóre leki/ziła (induktory enzymów) mogą obniżać skuteczność obu preparatów. Poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych środkach.

8. Czy można użyć antykoncepcji awaryjnej więcej niż raz w cyklu?

   Można, ale nie jest to zalecane jako metoda stała. Lepiej dobrać regularną antykoncepcję – skonsultuj to przy okazji recepty online.

9. Czy „tabletka po” opóźni miesiączkę?

   Tak, cykl może się nieco przesunąć (czasem o kilka dni). Jeśli miesiączka spóźnia się ponad tydzień – wykonaj test ciążowy i skontaktuj się z lekarzem.

10. Czy karmiąc piersią mogę przyjąć tabletkę?

    Po levonorgestrelu karmienie zwykle jest dopuszczalne (część źródeł zaleca krótką przerwę). Po ulipristalu często rekomenduje się przerwę nawet do 7 dni – decyzję potwierdza lekarz.

11. Czy „tabletka dzień po” chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową?

    Nie. Przed STI chronią metody barierowe (prezerwatywy). W razie ryzyka infekcji rozważ badania kontrolne.

12. Jak zrealizować e‑receptę w aptece?

    Podaj czterocyfrowy kod z SMS/e‑maila i numer PESEL lub pokaż kod QR w aplikacji mojeIKP. Lek wykupi każda osoba, która zna te dane (np. partner).

13. Czy e‑receptę wystawi też lekarz rodzinny?

    Tak, ale w praktyce szybciej uzyskasz receptę online u ginekologa – to on najczęściej prowadzi antykoncepcję.

14. Czy antykoncepcja awaryjna jest refundowana?

    Zasadniczo nie – traktowana jest jako lek pełnopłatny. Aktualny koszt zależy od preparatu i apteki.

15. Czy mam wykonać test ciążowy po przyjęciu tabletki?

    Jeśli miesiączka opóźnia się ponad 7 dni od spodziewanego terminu lub pojawiły się objawy ciąży – wykonaj test i skontaktuj się z lekarzem.

16. Czy przy nadwadze lepiej wybrać EllaOne?

    U części kobiet o wyższym BMI ulipristal bywa preferowany. Ostateczny wybór należy do lekarza po analizie czasu od stosunku i innych czynników.

17. Czy po przyjęciu tabletki mogę współżyć bez zabezpieczenia?

    Nie – lek działa „wstecz”, nie chroni kolejnych stosunków. Do regulacji cyklu użyj dodatkowej metody (np. prezerwatywy), a docelowo dobierz stałą antykoncepcję.

18. Co zrobić, gdy minęło ponad 120 godzin?

    Antykoncepcja awaryjna nie będzie już skuteczna. Porozmawiaj z lekarzem o dalszych krokach i doborze regularnej metody na przyszłość.

Podsumowanie: tabletka 72h po e‑recepta to bezpieczny i skuteczny sposób na zmniejszenie ryzyka nieplanowanej ciąży po ryzykownym stosunku. Najważniejsze to działać szybko, dobrać właściwy preparat (Escapelle lub EllaOne) i pamiętać, że antykoncepcja awaryjna nie zastępuje stałych metod. Jeśli potrzebujesz recepty online na tabletkę dzień po, skorzystaj z konsultacji – ginekolog wyjaśni wątpliwości i pomoże zaplanować dalszą ochronę.

👉 Potrzebujesz e‑recepty na antykoncepcję awaryjną? Skonsultuj się online na Recept.pl i odbierz kod w kilka minut.