Szczepienia zalecane na sezon jesienno-zimowy

Potrzebujesz e Recepty?

Rozpocznij e-konsultację
po receptę online

Jesień i zima to czas zwiększonego ryzyka zachorowań na infekcje wirusowe i bakteryjne, zwłaszcza grypę oraz choroby układu oddechowego. Dlatego profilaktyka, w tym szczepienia, jest szczególnie ważna, aby chronić siebie i swoich bliskich. Warto wiedzieć, jakie szczepienia jesienią warto wykonać i jakie są obowiązkowe w Polsce.

Szczepienia grypa 2025

Szczepienia przeciw grypie w sezonie 2025/2026 stanowią kluczowy element profilaktyki przeciw sezonowym infekcjom wirusowym. Grypa, mimo że często bywa bagatelizowana, niesie ryzyko powikłań, zwłaszcza u osób starszych, dzieci oraz osób z chorobami przewlekłymi, dlatego coroczne szczepienie jest szczególnie ważne.

Najlepszym czasem na wykonanie szczepienia jest okres przed rozpoczęciem sezonu grypowego, najczęściej od września do października, choć szczepić można się przez cały sezon, nawet do wiosny. Preparaty przeciw grypie na sezon 2025/2026 są co roku aktualizowane i dostosowywane do aktualnych szczepów wirusa, by zapewnić jak największą skuteczność ochrony.

W Polsce dostępne są szczepionki czterowalentne, które chronią przed dwoma wariantami typu A (A/H1N1 i A/H3N2) oraz dwoma liniami typu B (B/Victoria i B/Yamagata). Preparaty te są inaktywowane (nie zawierają żywego wirusa) i podawane w zastrzyku domięśniowym, co zapewnia ich bezpieczeństwo. W sezonie 2025/2026 dostępne i refundowane szczepionki to m.in. Vaxigrip Tetra, Influvac Tetra oraz Efluelda Tetra.

Refundacja szczepionek obejmuje przede wszystkim grupy zwiększonego ryzyka: osoby powyżej 65. roku życia, dzieci od 6. miesiąca życia do 18 lat, kobiety ciężarne i połogowe, a także osoby z chorobami przewlekłymi i pracowników ochrony zdrowia. Dla osób w wieku 18-64 lat przewidziana jest częściowa refundacja z dopłatą pacjenta. Bezpłatnie można wykonać szczepienie w Podstawowej Opiece Zdrowotnej lub w wybranych aptekach, gdzie kwalifikację do szczepienia wykonują lekarze, pielęgniarki, farmaceuci i inni uprawnieni specjaliści.

Warto pamiętać, że szczepienia przeciwko grypie są jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania chorobie i jej powikłaniom, a dzięki corocznej aktualizacji szczepionek zapewniają skuteczną ochronę przed dominującymi w danym sezonie szczepami wirusa grypy.

Jakie szczepienia jesienią?

Oprócz szczepienia przeciw grypie, istnieją inne szczepienia zalecane jesienią i zimą. Ich celem jest ochrona przed infekcjami, które nasila się w okresie chłodniejszych miesięcy.

Do szczepień zalecanych na sezon jesienno-zimowy należą:

• szczepienie na grypę,
  
• szczepienie przeciw pneumokokom, szczególnie dla seniorów i osób z chorobami przewlekłymi,
  
• szczepienie przeciwko COVID-19 w przypadku zaleceń zdrowotnych,
  
• uzupełnienie dawki przypominającej szczepień przeciwko tężcowi i błonicy, jeśli minęło 10 lat od ostatniej dawki. 

Warto pamiętać, że regularne szczepienia i dbanie o profilaktykę chorób znacząco zmniejszają ryzyko powikłań zdrowotnych w okresie jesienno-zimowym.

Jesień to czas, kiedy większość z nas myśli przede wszystkim o szczepieniu na grypę, ale warto pamiętać, że sezonowe szczepienia nie ograniczają się tylko do wirusa grypy. Na przykład szczepienie przeciw pneumokokom jest szczególnie zalecane osobom starszym, dzieciom i osobom z chorobami przewlekłymi, ponieważ infekcje pneumokokowe mogą prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowych czy sepsa. Równie ważne są dawki przypominające szczepień przeciw tężcowi i błonicy, które warto odświeżać co 10 lat. Nawet dorosłym może przydać się takie „przypomnienie odporności”, szczególnie jeśli planują podróż, pracę fizyczną lub mają kontakt z dużą liczbą osób.

Obowiązkowe szczepienia w Polsce

Szczepienia obowiązkowe w Polsce są wprowadzone, aby chronić społeczeństwo przed groźnymi chorobami zakaźnymi. Ich harmonogram jest ustalany według wieku dziecka i obejmuje różne szczepienia na etapie niemowlęcym, przedszkolnym i szkolnym.

Do najważniejszych obowiązkowych szczepień należą m.in.:

• szczepienie przeciwko gruźlicy (BCG),
  
• szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B),
  
• szczepienia przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTP),
  
• szczepienia przeciwko polio, odrze, śwince i różyczce (MMR),
  
• szczepienia przeciwko pneumokokom i rotawirusom u najmłodszych.
  

Znajomość obowiązkowych szczepień w Polsce jest istotna nie tylko dla rodziców, ale też dla dorosłych, którzy mogą potrzebować uzupełnienia niektórych dawek.

Jakie szczepienia w jakim wieku?

Wielu dorosłych nie jest pewnych, jakie szczepienia powinni wykonać w konkretnym wieku, dlatego korzystanie z dokumentacji medycznej, takiej jak karta szczepień, jest nieocenione. Regularne uzupełnianie szczepień zgodnie z zaleceniami lekarza pomaga utrzymać odporność organizmu na różne choroby zakaźne na przestrzeni życia.

Praktyczne wskazówki dotyczące szczepień:

• Przeglądaj kartę szczepień lub dokumenty medyczne — regularna kontrola dokumentacji pozwala upewnić się, które szczepienia i dawki zostały już wykonane, a które wymagają uzupełnienia.

• Uzupełniaj szczepienia przypominające — szczególnie ważne są szczepienia przeciwko tężcowi i błonicy, które wymagają powtarzania co 10 lat, aby utrzymać ochronę organizmu.

• Dzieci i młodzież powinny regularnie uczestniczyć w szczepieniach obowiązkowych — kalendarz szczepień w Polsce na rok 2025 obejmuje takie szczepienia jak przeciwko gruźlicy, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, odrze, śwince i różyczce, pneumokokom oraz ospie wietrznej u osób z grup ryzyka.

• Dorośli i seniorzy mogą rozważyć szczepienia zalecane — w tym przeciw grypie, pneumokokom oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Szczególnie zalecane są szczepienia przeciw grypie w sezonie jesienno-zimowym, które zmniejszają ryzyko powikłań.

• Konsultacje z lekarzem lub pielęgniarką — w sytuacji wątpliwości co do historii szczepień lub potrzeby wykonania nowych preparatów warto skorzystać z pomocy specjalisty, który pomoże uporządkować harmonogram immunizacji i doradzi odpowiednie działania.

Dzięki właściwej organizacji szczepień można skutecznie chronić siebie i swoich bliskich przed wieloma groźnymi chorobami, minimalizując ryzyko ich wystąpienia oraz powikłań.

Jak sprawdzić jakie się miało szczepienia – karta szczepień

Najpewniejszym sposobem jest sprawdzenie swojej karty szczepień. W Polsce karta szczepień jest wydawana przy urodzeniu i aktualizowana podczas każdego szczepienia. Dzięki niej można dokładnie wiedzieć, które szczepienia były wykonane i kiedy wymagane są dawki przypominające.

Wielu dorosłych nie zagląda do swojej karty szczepień i nie zdaje sobie sprawy, że mogą mieć niewykonane dawki przypominające lub brakujące szczepienia obowiązkowe. Dzięki karcie szczepień można sprawdzić, jakie szczepienia w jakim wieku były wykonane, a które dawki wymagają uzupełnienia. To niezwykle praktyczne narzędzie, które pozwala świadomie planować profilaktykę na kolejne lata i unikać ryzyka zachorowania. Nawet jeśli karta szczepień została zgubiona, dokumentację można odtworzyć w przychodni lub u lekarza rodzinnego – warto to zrobić przed sezonem jesienno-zimowym, aby mieć pewność, że jesteśmy chronieni.

W przypadku braku karty szczepień warto zwrócić się do przychodni lub lekarza rodzinnego, który może mieć dokumentację szczepień w systemie elektronicznym. Pozwala to na prawidłowe zaplanowanie szczepień uzupełniających i profilaktycznych. 

Sezon jesienno-zimowy to czas zwiększonego ryzyka infekcji, dlatego szczepienia i profilaktyka chorób mają kluczowe znaczenie dla naszego zdrowia. Szczepienie na grypę, a także uzupełnianie dawki przypominających szczepień obowiązkowych i profilaktycznych, pozwala chronić siebie i bliskich przed powikłaniami.

Znajomość swojej karty szczepień oraz regularne konsultacje z lekarzem pomagają określić, jakie szczepienia w jakim wieku warto wykonać. Dzięki temu można świadomie zadbać o zdrowie, zmniejszyć ryzyko zachorowań i cieszyć się pełnią energii nawet w sezonie chłodniejszych miesięcy.

FAQ – najczęstsze pytania o szczepienia

1. Czy szczepienie na grypę jest obowiązkowe?
   Nie, szczepienie na grypę jest zalecane, ale nie obowiązkowe. Jest szczególnie wskazane dla osób starszych, dzieci, kobiet w ciąży oraz osób z chorobami przewlekłymi.
2. Jakie szczepienia w jakim wieku powinienem wykonać?
   Warto korzystać z karty szczepień, aby sprawdzić harmonogram i uzupełniać dawki przypominające zgodnie z zaleceniami lekarza.
3. Czy mogę sprawdzić, jakie miałem szczepienia?
   Tak, najlepiej w karcie szczepień lub w dokumentacji medycznej prowadzonej przez przychodnię.
4. Co to są szczepienia obowiązkowe?
   To szczepienia, które każdy obywatel w określonym wieku powinien wykonać zgodnie z obowiązującym w Polsce harmonogramem szczepień.
5. Jakie szczepienia jesienią są szczególnie zalecane?
   Przede wszystkim szczepienie na grypę, a także przeciw pneumokokom i dawki przypominające tężca i błonicy dla dorosłych.
6. Czy szczepienie online jest bezpieczne?
   Konsultacja online może być przydatna w nagłych wątpliwościach lub złym samopoczuciu w środku nocy, ale nie zastępuje wizyty w przychodni ani samego szczepienia.
7. Czy karta szczepień jest potrzebna w dorosłym życiu?
   Tak, pozwala śledzić uzupełnienia szczepień i planować dawki przypominające, co jest istotne dla ochrony zdrowia przez całe życie.